Na wstępie należy zaznaczyć, że ubezpieczenie OC komunikacyjne dotyczy szkód spowodowanych ruchem pojazdów mechanicznych. Zgodnie z obowiązującym prawem – posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu.
Jak wygląda sytuacja pojazdów wykorzystywanych w rolnictwie w kontekście ubezpieczenia OC? Kiedy wystarczy ubezpieczenie OC rolnika, a kiedy wymagane jest OC komunikacyjne?
Ustawia o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych wśród pojazdów mechanicznych wymienia:
- pojazd samochodowy;
- ciągnik rolniczy – pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia rozwijanie prędkości nie mniejszej niż 6 km/h, skonstruowany do używania łącznie ze sprzętem do prac rolnych, leśnych lub ogrodniczych; ciągnik taki może być również przystosowany do ciągnięcia przyczep oraz do prac ziemnych;
- motorower;
- przyczepę – pojazd bez silnika, przystosowany do łączenia go z innym pojazdem;
- pojazd wolnobieżny (z wyłączeniem pojazdów wolnobieżnych będących w posiadaniu rolników posiadających gospodarstwo rolne i użytkowanych w związku z posiadaniem tego gospodarstwa).
Wypadki spowodowane ruchem ciągnika
W związku z powyższym nie ulega wątpliwości, że rolnik jest zobowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC ciągnika rolniczego od ryzyka szkód powstałych w związku z jego ruchem (szkód na osobie oraz mieniu). Posiadacz ciągnika przeznaczonego do prac w gospodarstwie rolnym ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną przez ruch ciągnika, na zasadzie ryzyka przewidzianej w art. 436 § 1 w zw. z art. 435 § 1 k.c. Posiadacz ten odpowiada zatem na zasadzie winy jedynie w razie kolizji mechanicznych środków komunikacji (będących w ruchu).
Wypadki z udziałem maszyn rolniczych
W sytuacji wypadku z udziałem maszyny rolniczej zagregowanej z ciągnikiem rolniczym, np. utrata ręki na skutek wciągnięcia przez maszynę prasującą słomę wypadek jest traktowany jako spowodowany ruchem ciągnika, a więc odszkodowanie przysługuje z OC posiadacza ciągnika. Nie ma przy tym znaczenia, że szkoda została spowodowana działaniem sprzężonej z nim maszyny, albowiem ciągnik rolniczy jest uznawany za pojazd mechaniczny, wykorzystywany do napędzania innych maszyn rolniczych.
Wypadki z udziałem przyczepy
Wielokrotnie zdarza się, że szkoda jest spowodowana przez zespół pojazdów mechanicznych, co oznacza pojazd silnikowy wraz z przyczepą. Ustalając podmiot odpowiedzialny (zakład ubezpieczeń) wyodrębnić można dwie sytuacje:
- jeżeli przyczepa jest złączona z pojazdem silnikowym lub odłączyła się od niego, lecz nadal pozostaje w ruchu – szkodę likwiduje się z OC pojazdu mechanicznego (np. ciągnika);
- jeżeli przyczepa nie jest złączona z pojazdem silnikowym ciągnącym lub odłączyła się od niego i nie jest w ruchu (stoi) – szkodę likwiduje się z OC przyczepy.
Wypadki z udziałem pojazdów wolnobieżnych
Inaczej sytuacja przedstawia się w odniesieniu do pojazdów wolnobieżnych. Otóż są nimi pojazdy posiadające własny napęd, których konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 25 km/h. Należy jednak podkreślić, że obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia OC komunikacyjnego zależy od sposobu wykorzystania pojazdu wolnobieżnego. Obejmuje ono szkody związane z pełnieniem przez pojazd funkcji komunikacyjnej. Chodzi zatem o ruch po drogach publicznych. O ile w przypadku standardowego ubezpieczenia komunikacyjnego musi być zachowana ciągłość ubezpieczenia, o tyle w przypadku pojazdów wolnobieżnych istnieje możliwość zawarcia ubezpieczenia krótkoterminowego (na czas nie krótszy niż 3 miesiące) – w razie potrzeby poruszania się nimi po drogach publicznych.
Jak zostało wskazane powyżej – pojazdy wolnobieżne wykorzystywane w rolnictwie, a więc np. kombajny, prasy, sadzarki, sieczkarnie, zgrabiarki, nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia OC komunikacyjnego, jeżeli znajdują się w posiadaniu rolników posiadających gospodarstwo rolne i użytkowanych w związku z posiadaniem tego gospodarstwa. Szkody powstałe w związku z ich ruchem obejmuje ubezpieczenie OC rolników.
Jednakże w sytuacji, gdy pojazd wolnobieżny, wykorzystywany jest przez rolnika nie we własnym gospodarstwie lub służy do celów zarobkowych (co powoduje jednocześnie konieczność poruszania się po drogach publicznych) - może zaistnieć obowiązek zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC komunikacyjnego pojazdów wolnobieżnych, np. koparek, ładowarek, kosiarek, kombajnów, wózków transportowych, wózków widłowych. Wówczas bowiem ruch pojazdu oraz sposób jego użytkowania nie pozostaje w związku z posiadanym gospodarstwem rolnym.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że poruszanie się zarówno za pomocą ciągnika rolniczego, z wykorzystaniem maszyn rolniczych, jak i przy użyciu pojazdu wolnobieżnego powoduje konieczność stosowania się do zasad i warunków nałożonych stosownymi regulacjami prawnymi, wskazanymi poniżej. Ich naruszenie może bowiem powodować trudności w dochodzeniu świadczeń odszkodowawczych.
Podstawa prawna
- Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny
- Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych
- Ustawa z dn. 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym
- Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 12 stycznia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze ciągników, maszyn, narzędzi i urządzeń technicznych stosowanych w rolnictwie.
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia
E.Z.
Więcej informacji na temat odszkodowań uzyskasz, kontaktując się z nami.
W ciągu 48 godzin bezpłatnie przeanalizujemy każdą sprawę i ocenimy możliwość uzyskania odszkodowania. Przedstawimy Ci jasne warunki współpracy oraz ustalimy harmonogram działań prowadzący do uzyskania świadczeń.
Pomagamy pokonać trudności!
